Onlangs overleed mijn moeder haar broer, mijn oom Henk. Ik had een speciale band met oom Henk, daarnaast, hij was ook mijn vader zijn beste vriend sinds hun jeugd en dé reden dat mijn moeder met mijn vader trouwde. Toen oom Henk overleed op een zaterdag, was ik die woensdag daarop al bij hem thuis, in Ft. Lauderdale. Het was erg vreemd om naar zijn huis te rijden, de deur open te doen en hem daar niet aan te treffen. Wie ik daar wel aantrof, en dat was de eerste persoon die ik zag toen ik de deur opendeed, was mijn moeder. Alsof ze mij opwachtte.

Het afscheid van oom Henk was die vrijdag. Ik was zenuwachtig, dat ben ik altijd bij begrafenissen en crematies, maar het bleek een hartverwarmende bijeenkomst te worden. Oom Henk had 3 zonen en 1 dochter. Ik ken ze allemaal al heel lang. Wat mij echter het meeste is bijgebleven is de speech van oudste zoon Patrick. Patrick nam ons door zijn woorden aan ons maar ook naar zijn vader gericht mee naar hoe oom Henk als vader was. Een kant van hem die ik uiteraard niet kende. Wat mij het meeste bijbleef waren de lessen die hij zijn kinderen meegaf en dat was: respecteer anderen zoals ze zijn, toon interesse in hoe mensen leven en waar ze vandaan komen en waardeer mensen zoals ze zijn.

En daar maak ik dan maar direct de overstap naar het onderwerp van mijn blog van deze week. Het is wellicht een zeer vreemde combinatie: wat hebben vluchtelingen te maken met zwarte piet? In mijn optiek heel veel. De rode draad is namelijk het respecteren van elkaars mening maar ook met respect omgaan met elkaar.

Ik ben een persoon die mij graag op de achtergrond kan houden maar ook mijn ongezouten mening wil geven indien ik het nodig vind. Als het gaat om zwarte piet heb ik mij eigenlijk nog nooit gemengd in iets wat opeens een grootse discussie werd. Natuurlijk, ik volg het vanuit de zijlijn wel maar ik wilde mij er gewoonweg niet in storten. Want ik kom van een klein eiland waar ook Sinterklaas zijn route op had aangepast en daar aanmeerde. En alhoewel mijn ouders ervoor kozen om niet uitgebreid Sinterklaas te vieren, maar wel met Kerst er een groot feest van te maken (want mijn vader en oma waren die dag jarig), ook ik was gefascineerd door het feit dat er een man jarig was en daarom cadeautjes aan kinderen gaf! En de pieten, die waren niets anders dan zijn helpers. Ik kan mij niet herinneren dat er thuis uitgebreid gesproken werd over het feit dat er sprake was van discriminatie omdat de pieten zwart waren want ons werd verteld dat dat door een schoorsteen kwam. Nu hebben we geen schoorstenen op Curaçao dus ik denk dat er meer tijd ging in het uitleggen hoe een schoorsteen eruit zag en wat het doel was dan het hebben over de logica waarom de pieten op Curaçao zwart waren terwijl er geen schoorsteen te bekennen was op het eiland, behalve bij de Isla, de lokale olieraffinaderij.

Daarnaast, als men toch graag labels opplakt op zaken; mijn ouders hadden een zogeheten ‘gemengd’ huwelijk: mijn moeder is blank, mijn vader was mooi donker. Ras-gerelateerde issues waren voor ons geen issues: het was gewoon.

Dat betekent niet dat ik mij niet kan inleven in hoe anderen zich voelen, hoe ze behandeld worden door hun kleur. Want thuis was het geen issue maar dat betekent niet dat ik nooit geconfronteerd werd én jawel, wordt met het feit dat ik een andere kleur had. Ik ben niet erg donker, maar ook niet blank: ik ben een “in-betweenie”. En blijkbaar geven mensen anderen graag een sticker dus ik had er meerdere. Niet erg, ik heb er geen trauma’s aan overgehouden. Ik kan mij dus goed voorstellen dat het feit dat de pieten zo zwart zijn én ook nog bijzonder overdreven Afrikaanse trekken hebben anderen echt teleurstelt.

Waar ik mij echter wel aan erger zijn de uit de hand gelopen discussies: ooit stond ik eens in de rij van de Aldi, een supermarkt waar ik eigenlijk nooit kom in ons dorp maar het is er altijd zo rustig en ik had maar 1 ding nodig dus ik ging erheen. Ik stond in de rij bij de kassa en natuurlijk ging het verhaal van 2 ouderen over zwarte piet. Wat er toen gebeurde schokte mij enorm: een dame achter mij, ik schat haar op ongeveer 80 riep hardop: “en als ze er zo een probleem mee hebben moeten ze maar opzouten naar hun eigen land. Ze hebben dan hier niets te zoeken”. Zoals ik al zei; ik probeer anderen hun meningen te respecteren maar mevrouw! Zag u niet dat ik, iemand die overduidelijk niet uit dit West-Friese dorp kom, precies voor u stond? Met mijn 2 kinderen? Ik deed of ik niets hoorde want ik hou mij graag op de achtergrond en van mijn man heb ik geleerd dat het vaak geen zin heeft om in discussie te gaan omdat het vaak verspilde moeite is: of de meningen zijn zo niet ombuigbaar of men heeft het IQ niet om te begrijpen waar jij het over hebt. Ik wilde zo snel mogelijk de winkel uit met mijn kinderen en naar mijn huisje gaan.

Maar wat heeft piet nou te maken met de vluchtelingen? Ik zie namelijk raakvlakken. Ik zie hoe de pieten discussie op het moment even on hold is gezet en er nu scherpe discussies gevoerd worden over mensen die of duizenden kilometers gelopen en wellicht wel gerend hebben om weg te vluchten uit hun o zo vertrouwde omgeving of de sprong namen om in een bootje te zitten met veel te veel anderen en misschien niet eens konden zwemmen. Ik luister met een half oor naar termen als gelukszoekers, het land is hier vol, criminelen en ga terug naar je eigen land.

Ik vraag me af wat er gebeurt met mensen als ze zoiets roepen, of ze geen empathisch vermogen hebben. Gelukzoeker? Dan ben ik. Ik ben op mijn 21^ste naar Nederland verhuisd om hier te studeren en ondanks het feit dat ik van plan was om direct na mijn studie terug te gaan naar Curaçao bleef ik hier hangen. Want ik vond hier namelijk mijn geluk. En door dat geluk heb ik 2 mooie kinderen op de wereld gezet en werk ik en draag ik bij aan de economie. Misschien wel meer dan anderen die zoiets roepen. Maar daar klaag ik nooit over want we wonen in een Democratisch land en ik heb daar geen moeite mee want anders had ik mijn geluk elders opgezocht met mijn gezin.

Ik denk aan de woorden die Patrick vertelde over oom Henk: dat je anderen moet respecteren en interesse moet tonen in hoe ze zijn. En ik herkende veel in hoe ik opgegroeid ben. Niet vreemd natuurlijk want oom Henk was genetisch gelinkt aan mijn moeder. Daarnaast is een portie empathisch vermogen ook zeer gewenst. Dat zal een mens zeker sieren.

Ik heb eigenlijk geen persoonlijke conclusie voor deze blog. Eigenlijk wil ik eindigen met wat ik in de vorige conclusie zei: een dosis empathisch vermogen siert een mens.