Mijn zusje, mijn vader en ik. Foto’s zijn goud waard.

Afgelopen weekend app’te ik een kennis en vroeg ik haar nietsvermoedend hoe het met haar ging. Ze app’te terug dat haar leven stil stond omdat haar vader heel plots enkele weken geleden was komen te overlijden. Dat haar leven stil staat, kan ik mij goed voorstellen. Het is inmiddels 6½ jaar geleden dat mijn vader overleed en het voelt nog steeds alsof het gisteren gebeurde. Daarnaast zijn het waarschijnlijk de feestdagen die ervoor zorgen dat mijn vader wat meer in mijn gedachten is; hij was namelijk jarig op Kerst en daarom vierden we het thuis altijd uitbundig. Kerst is daarom een speciale dag voor mij, ook omdat ook mijn oma jarig was op deze dag. Eigenlijk stond de Kerst dus in teken van mijn vader zijn verjaardag en hij deelde heel graag zijn enthousiasme met anderen. Een feestje? Niet alleen de familie maar half het eiland was uitgenodigd. Dat maakte dat op 25 december de deur al vroeg openstond en langzaamaan in de ochtend al mensen binnendruppelden om hem te feliciteren. En als je eenmaal lekker buiten zit in de koele wind, en er ook andere bekenden en vrienden langskomen die je al een tijdje niet gezien hebt, dan blijf je uiteraard iets langer zitten en krijg je ook nog een hapje aangeboden (Surinaams gezin, need I say more?).

Toen ik in Nederland kwam wonen en niet altijd in de gelegenheid was om naar Curaçao te gaan voor Kerst (studentenleven en keuzes maken), kwam ik er al vrij snel achter dat men in Nederland niet zo uitgebreid Kerst viert. Sinterklaas juist weer wel. Ieder land zijn eigen tradities maar het was toch echt de verjaardag van mijn pa wat deze dag zo speciaal maakt(e).

Nu terug naar mijn vader. Het verdriet van kennis M. stroomde door de app mijn kant op. Alhoewel ze op 2 uur rijden van mij vandaan woont, voelde ik haar verdriet, de leegte die om haar heen danst, de kou omdat haar vader er niet meer is. Mijn vader wist al, voor hij de diagnose kanker kreeg al dat hij ziek was (ook daar ben je medicus voor maar of het nou een voordeel is?), en toen hij de diagnose eenmaal kreeg, legde hij zich er vrij snel bij neer en hoefde hij geen behandeling. Ik denk dat het verdriet van mijn moeder hem op een ander spoor gezet heeft want hij besloot er toch voor te gaan, maar onder één voorwaarde: de kwaliteit van zijn leven zo hoog mogelijk houden. Toen hij op een gegeven moment inzag dat hij uitbehandeld was, was het ook klaar. Aanvankelijk kreeg hij zes maanden. Hij bleef nog 2 ½ jaar. En dan ook écht 2 ½ jaar leven met een hoge kwaliteit van leven. Deze 2 jaren gaven hem de kans om afscheid van ons te nemen. Om ons klaar te stomen voor zijn dood. Het gaf ons de kans om extra van hem te genieten, om écht van hem te genieten en het leven niet als vanzelfsprekend te nemen. Het gaf mij in ieder geval de kans om met hem te praten over de dood en zijn wensen ná zijn dood. En ik kan beamen dat het enorm geholpen heeft. Het afscheid nemen, het luisteren naar zijn wensen.

Uiteindelijk blijft er evengoed een leegte achter. Maar wellicht wel een gedoseerde leegte. Een die je aan ziet komen. Terwijl bij kennis M. het zo onverwachts komt. En hoe ga je daar dan mee om? Ze  is sterk, dat is ze altijd geweest maar nu momenteel waarschijnlijk minder. Dat dit gevoel er is, is normaal en die mag er zijn. Rouw kent namelijk geen tijd en kan je, zelfs 6 ½ jaar later gewoon overvallen en als onwelkome indringer zich aankondigen. De scherpe randjes gaan ervan af, maar het blijft voor altijd. Je vader verliezen, een ouder verliezen of een kind, dat blijft onnatuurlijk. Het zou niet mogen eigenlijk want het is zó een onderdeel van jezelf. Uiteindelijk blijft er voor altijd een leegte achter in je lijf, in je ziel maar gelukkig nooit in je herinneringen. En dat houdt je ook overeind. Ik ga kennis M. vandaag een kaartje sturen. Om haar te herinneren dat er, ook wat maanden later, nog aan haar gedacht wordt. Aan haar verdriet, dat het pijn doet en dat verdriet er mág zijn.

Want ook ik voel haar verdriet. Het blijft een verbindende factor en er samen voor staan, helpt misschien toch nog een beetje. Rouw is tijdloos. En dat mag.